زانویی چیست
یکی از بخش های مهم در سیستم لوله کشی، زانویی می باشد. کاربرد اصلی این نوع اتصال پایپینگ تغییر جهت جریان می باشد در زانویی ها به دلیل ایجاد ضربه، اصطکاک و فشار در خط کاهش می یابد. زانویی ها بر این اساس دسته بندی می شوند؛ زاویه، طول و شعاع، نوع اتصال و متریال.
مشخصات فنی زانویی
در ادامه به بررسی انواع زانویی و مشخصات فنی آن می پردازیم.
انواع زانویی از نظر زاویه
زانویی ها براساس زاویه ساخت در حالت استاندارد با زاویه ۴۵، ۶۰، ۹۰، ۱۲۰ و ۱۸۰ درجه ساخته می شود. در بعضی موارد نیز زانویی های پلیمری با زاویه ی ۱۵، ۳۰، ۴۵، ۶۷، ۸۷ درجه موجود می باشد که این زوایا همگی نمادی از جهت گیری جریان پس از عبور از زانویی می باشد.
انواع زانویی از نظر طول و شعاع
اگر شعاع زانویی برابر همان شعاع لوله باشد (۱* برابر باشد)، به آن زانویی شعاع کوتاه می گویند که به طور معمول برای خطوط لوله فشار ضعیف و کم سرعت و تاسیساتی که محدودیت فضا داریم استفاده می شود. حال اگر شعاع زانویی از قطر لوله بزرگتر باشد (۵/۱* برابر باشد)، به این نوع زانویی، زانویی شعاع بلند گفته می شود که برای خطوطی با فشار و دبی بالا استفاده می شود.
انواع زانویی از نظر متریال
کربن استیل، استنلس استیل، پلیمری و غیر آهنی.
انواع زانویی از نظر اتصال
زانویی ها از نظر نوع اتصال به ۳ دسته کلی تقسیم می شوند. زانویی جوشی لب به لب، زانویی جوشی ساکتی و زانویی رزوه ای.
ذکر شد که کاربرد های زانویی در تاسیسات ساختمانی بسیار بوده و کارکرد بالایی دارد.در این قسمت از نقاله به مهم ترین کاربرد های زانویی ها میپردازیم.
زانویی در خطوط جریان گاز، مایعات فرایندهای صنعتی، دارویی، ساختمانی و بسیاری کاربردهای تخصصی دیگر، به کار می رود.
زانویی‌ها سازه‌هایی از مصالح سنگین، برای کاربردهایی نظیر مقاومت در برابر دمای بسیار پایین یا بالا و غیره هستند.
زانویی‌ها برای استفاده در سیستم‌های کنترل و فرایند، ابزارها و تجهیزات به کار رفته در کارخانه‌های شیمیایی، نفتی، انرژی سیال، الکترونیکی و پالپ و کاغذ، به طور خاصی طراحی شده اند.
انواع زانویی از جهت زاویه
۱) زانویی ۹۰ درجه:
نام دیگر این زانو ، زانویی عمودی می باشد که موجب تغییر زاویه ۹۰ درجه ای حرکت سیال میشود.زانویی ۹۰ درجه می تواند به ۲ صورت شعاع کوتاه و شعاع بلند ساخته شود که هر کدام کاربرد خاص خود را پیدا میکنند.
زانویی ۹۰ درجه
۲) زانویی ۴۵ درجه:
همانطور که از نامش پیداست، زانویی ۴۵ درجه برای تغییر مسیر لوله ها به اندازه ۴۵ درجه مورد استفاده قرار میگیرد.زانویی ۴۵ درجه نسبت به زانویی ۹۰ درجه اصطکاک کمتری با فشار پایین تری ایجاد میکند که موجب میشود لوله کمتر دچار گرفتگی شود.در نتیجه لوله کش ها سعی خود را میکنند تا بیشتر از این نوع زانویی بهره ببرند.
۳) زانویی ۱۸۰ درجه:
زانویی‌های بازگشتی برای ایجاد تغییر جهت‌های ۱۸۰ درجه، مورد استفاده قرار گرفته اند که در انواع شکل‌های با شعاع کوتاه و بلند در دسترس هستند. این زانویی‌ها در سیم پیچی‌های حرارتی، مبدل‌های حرارتی، دریچه تانک و غیره، مورد استفاده قرار می گیرند.
